‘Samen fijn handelen bij dementie: 10 tips voor het omgaan met dementie’
- Op welke manier kan ik samen met mijn echtgenoot een maaltijd koken zonder dat we onderling ruzie krijgen?
- Hoe kan ik bereiken dat mijn moeder niet het gevoel heeft dat ze ‘te bazig’ is naar mijn vader toe tijdens het dagelijks handelen?
- Hoe kan ik mijn vader een fijne dag aanbieden die voor hem nuttig voelt waarbij hij meer rust ervaart?
“Hoe fijn is het, wanneer de omgeving met begrip kan reageren, zodat iemand zich gesteund voelt en dat het, ondanks dat het niet leuk is, niet erg is om je te vergissen….om het op dat moment even niet te weten….”
Ergotherapie bij dementie richt zich op het dagelijkse handelen van de oudere en de mantelzorger. Hiermee worden alle bezigheden van een persoon bedoeld die voor diegene betekenisvol zijn. Dit kan dus van alles zijn: van eten koken en boodschappen doen tot de hond uitlaten en postzegels verzamelen. Het dagelijks handelen is voor ieder persoon anders en iedereen heeft zijn gewoontes, waarden en normen.
Vaak geven mantelzorgers aan dat de zorg en het begeleiden van een persoon met dementie veel energie kost en zorgen met zich meebrengt. Dit kan onderlinge frustratie en irritatie met zich mee brengen, maar ook een gevoel van onmacht en verdriet.
In dit blog wordt meer verteld over hoe een ergotherapeut ondersteuning kan bieden bij de mantelzorger en welke tips en tricks er zijn wat betreft de benadering; op deze manier kan het samen weer een stukje fijner worden!
‘Hij zit maar te zitten’
Bij dementie is het dagelijks handelen niet altijd meer vanzelfsprekend. Personen kunnen minder initiatief tonen, minder interesses hebben en weten misschien niet meer wat van hen verwacht wordt.
Wanneer er begrepen wordt waaróm iemand doet zoals hij doet, kan er op een andere manier gereageerd worden; hierdoor voelt de persoon met dementie zich niet ‘aangevallen’ of ‘betrapt’ op een foutje en kan de onderlinge sfeer een stuk prettiger kan worden! Een ergotherapeut kan hierbij helpen.
10 tips voor mantelzorgers
Hieronder staan 10 tips die ik als ergotherapeut vaak met personen met dementie en hun mantelzorgers doorspreek en oefen. Op deze manier kan een persoon met dementie op een fijne manier uitgenodigd worden tot handelen óf kan een mantelzorger zijn naaste op een niet-confronterende manier ‘bijsturen’, wanneer het handelen anders gaat dan de bedoeling is.
- Zorg voor een fijne sfeer; bij activiteiten is het eindresultaat niet het belangrijkste, maar hoe voelt iemand zich hierbij?
- Gewoontes, routines en interesses van vroeger blijven het langste intact bij dementie; sluit hierop aan wanneer u een activiteit aanbiedt. Doordat deze bekend en vertrouwd zijn, voelt dit vaak veilig en prettig, en kan iemand vertrouwen op zijn ‘gewoonte’ of ‘intuïtie’ en hoeft hij niet zoveel na te denken.
- Het klaarleggen van spullen kan iemand uitlokken tot handelen. Mensen met dementie reageren vaak sterk op omgevingsprikkels; ze beginnen vaak te handelen wanneer zij voorwerpen zien liggen. (leg bijvoorbeeld alle ingrediënten klaar zodat iemand zich kan laten ‘leiden’ door de spullen die er liggen en op routine kan gaan handelen).
- Geef complimenten. Zo heeft iemand het gevoel dat er iets (nog) goed gaat waardoor eigenwaarde kan groeien en faalangst zal verminderen.
- Verbeter iemand zo onopvallend mogelijk; zeg bijvoorbeeld: goh hier zie ik uw sleutel liggen, moet deze ook mee? (ipv: u vergeet u sleutel weer)
- Vermijd confronterende reacties zoals: ‘dat heb ik toch al uitgelegd’ of ‘nu vraag je dit alweer’; dit vergroot de onzekerheid.
- Neem geen activiteiten uit handen om het “snel even zelf” te doen
- Zie de traagheid / initiatiefloosheid / vergeetachtigheid niet als onwil. De dementie brengt dit met zich mee.
- Wanneer er een apparaat aan vervanging toe is: probeer een apparaat te vinden dat hier op lijkt óf met zo min mogelijk knoppen. Het omgaan met (nieuwe) apparaten (computer, magnetron, fornuis, afstandsbediening) is een van lastigste dingen om te leren bij dementie of het ouder worden.
- Maak gebruik van een kalenderklok of een dagagenda met veel schrijfruime (bijvoorbeeld de ‘daginzicht kalender’).
Advies nodig over dementie?
Of deze tips ook echt bij u passen hangt van uw situatie af. Vraag gerust een ergotherapeut die gespecialiseerd is in dementie om advies! In mijn blog ‘ergotherapie en dementie’ kunt u lezen waar u een gespecialiseerde dementie-ergotherapeut bij u in de buurt kunt vinden. Advies nodig? Neem gerust contact op: bel 06 – 83 59 97 93 of mail naar info@ergotherapieverstraten.nl
